Endovasculaire behandelingen |
Embolisatie van een DAVF in het hoofd of in de wervelkolom met lijm, coils en/of partikels

Met deze informatie willen wij u duidelijkheid geven over de behandeling van een Durale Arterio-Veneuze Fistel (DAVF) in het hoofd of de wervelkolom en krijgt u een aantal richtlijnen en adviezen om sneller te herstellen.

Het DAVF in de hersenen of de wervelkolom

Een durale arterioveneuze malformatie (DAVF) kan in het hoofd of in de wervelkolom voorkomen. De vaatafwijking bestaat uit een verworven misvorming van het bloedvatstelsel in het harde hersenvlies (de dura) gelegen, waarbij er een abnormale kortsluiting (vaatmisvorming of malformatie) is ontstaan tussen slagaders (arteries) en aders (venen). Kenmerkend is een directe verbinding tussen de betrokken slagader en de ader. Het gevolg is dat de bloeddruk in de aders veel hoger is dan normaal. De klachten die dan ontstaan zijn meestal:

  • Oorsuizen (de hartslag wordt gehoord aan de kant van de DAVF)
  • Druk op de ogen
  • Functieverlies van het ruggenmerg (gevoelsstoornissen/krachtverlies van de benen)
  • Bloeding

De diagnose DAVF is niet gemakkelijk. De meeste patiënten worden pas laat bij ons gezien. De behandeling is meestal embolisatie, maar soms ook een chirurgische operatie of bestraling. In ons team elke patiënt met een DAVF individueel besproken en wordt gekeken naar de behandeling of combinatie van behandelingen met de minste risico’s en het meeste resultaat.

Voor het onderzoek

  • Het is belangrijk de volgende dingen te melden aan de arts of verpleegkundige:
    • Zwangerschap
    • Allergieën, vooral contrastallergie
    • Medicatie
  • Gebruik van medicatie dient u te overleggen met uw behandelende arts. Vooral belangrijk is het gebruik van bloedverdunners (Aspirine, Ascal, Asaflow, Plavix, Ticlid, Marevan, Sintrom, fraxiparine, etc) te bespreken.
  • Bij contrastallergie dient u voorbereid te worden. Dit betekent een tablet Medrol 35mg de avond voor het onderzoek te nemen.
  • U dient voor het onderzoek nuchter te zijn. In de praktijk betekent dit dat u vanaf middernacht de dag vóór het onderzoek niets meer eet of drinkt. Op de dag van het onderzoek mag u enkel uw medicatie met een beetje water innemen.

Ziekte of verhindering

Normaal gesproken heeft uw behandelende arts of uzelf een afspraak voor het onderzoek gemaakt. Indien u door één of andere reden niet in staat bent het onderzoek te laten doorgaan, neemt u best zo snel mogelijk contact op met de dienst radiologie. Dit kan via het telefoonnummer 03 821 3803. U kunt dan eventueel ook een nieuwe afspraak maken.

Narcose

Voor de behandeling dient u perfect stil te liggen. Daarvoor is het noodzakelijk dat u volledig in slaap gebracht wordt (algemene narcose). Dit wordt gedaan door een gespecialiseerde arts (anesthesist). Om de narcose zo veilig mogelijk te laten gebeuren is het mogelijk dat u een afspraak krijgt voor een consult bij de anesthesist in de periode voor aanvang van de behandeling. Daarbij is het ook mogelijk dat u enkele aanvullende onderzoeken (bijv. EKG, bloedname, hart of longonderzoek,…) dient te ondergaan. Vanwege de narcose moet u nuchter zijn gedurende minimaal 6 uur, maar meestal langer. Vaak wordt naast een infuus ook een blaaskatheter ingebracht tijdens de narcose.

Opname

U wordt voor minstens 2 à 3 dagen (soms langer) opgenomen in het ziekenhuis. Dit is meestal op de verpleegafdeling A4 (4e verdieping) op de afdeling neurochirurgie. Op de ochtend van de opname meldt u zich nuchter (laatste maaltijd voor middernacht) aan op het centrale onthaal van het ziekenhuis, waarna u doorverwezen wordt naar de verpleegafdeling. Daar wordt u ontvangen door een verpleegkundige, die alle praktische zaken met u regelt. Ook is er op de afdeling een zaalarts aanwezig.

Behandeling

Het emboliseren van een DAVF wordt door gespecialiseerde interventionele neuroradiologen uitgevoerd op de angiokamer van de afdeling radiologie. De behandeling wordt meestal onder volledige narcose uitgevoerd, maar in sommige gevallen kan het ook zonder algemene narcose gedaan worden. Nadat u door de anesthesist volledig in slaap bent gebracht, wordt er eerst een dun slangetje (geleide katheter) tot in de halsslagaders gebracht. Daarna wordt via deze geleide katheter een nog dunner slangetje (microkatheter) zeer voorzichtig tot zeer dichtbij de DAVF geplaatst. Vervolgens wordt dan zeer voorzichtig stap voor stap de DAVF afgesloten met lijm ONYX (speciaal soort weefsellijm), onder continue röntgencontrole totdat de kortsluiting of een deel ervan is afgesloten. Soms worden ook coils (spiralen) of partikels (zeer kleine bolletjes) gebruikt om de aangedane bloedvaten dicht te maken.

Na de behandeling worden de katheters verwijderd en wordt het gaatje in de liesslagader afgesloten met een speciale plug (angioseal®). Deze angioseal® blijft achter in het lichaam, maar wordt vanzelf door het lichaam afgebroken in ongeveer 2 a 3 maanden. Zolang moet men voorzichtig zijn bij het eventueel opnieuw aanprikken van deze lies.

Na de behandeling

U wordt wakker in de angiokamer of op de uitslaapkamer (recovery of verkoeverkamer). Uw toestand wordt regelmatig gecontroleerd, waarbij ook goed gekeken wordt naar de prikplaats in de lies. Als alles goed gaat en u voldoende wakker bent, wordt u terug gebracht naar de verpleegafdeling. Soms is het nodig dat u nog even op de recovery blijft of wordt overgebracht naar de medium care (MC) of intensieve zorgen (INZO). Verder moet u na het onderzoek minimaal 4 uur plat in uw bed te blijven liggen. Om een nabloeding te voorkomen dient u het been van de aangeprikte kant niet te gebruiken (ook niet plooien). Ook moet u het aanspannen van de buikspieren zoveel mogelijk voorkomen(bijvoorbeeld zeer voorzichtig zijn met hoesten of niezen, uitstellen toiletbezoek, etc.). Hierna is meestal bedrust tot de volgende ochtend aangewezen. In veel gevallen kan u last hebben van hoofdpijn. Hiervoor kunt u pijnmedicatie krijgen. Zeer typisch bij Onyx embolisatie is dat na de procedure de lijm met een sterke geur deels wordt uitgeademd.

Zelf autorijden de dag na het onderzoek is nog niet toegestaan. Ook moet u de eerste drie dagen na het onderzoek voorzichtig zijn met heffen, tillen en sport. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u voorschriften voor medicatie en een afspraak voor een controle consult op de neurovasculaire consultatie mee.

Pijn, ongemakken en risico’s

Van het onderzoek zelf merkt u niets. Na afloop kan de prikplaats in de lies nog pijnlijk zijn. Pijn kan u altijd melden aan de verpleegkundige of de dokter. Zelden zijn er vanwege het gebruik van contrastmiddelen en/of medicatie allergische reacties (roodheid, huidbobbels/ zwelling, heesheid, benauwdheid, …) of schadelijke effecten op de nieren (vooral bij mensen met voorafbestaande minder goede nierfunctie). Zeldzaam kan er ook een nabloeding in de lies optreden.

Soms kunnen ernstige complicaties van de lijmbehandeling ontstaan doordat onbedoeld de lijm in normale bloedvaten terecht kan komen of door een bloeding uit het DAVF zelf. Soms is daarvoor een spoedoperatie nodig.

De specifieke (ernstige) risico´s van de behandeling (trombose van hersenbloedvaten, hersenbloeding) en de eventuele gevolgen worden met u besproken in een gesprek met de behandelende artsen voor de procedure.

Eventuele problemen de eerste dagen

Als één van de volgende klachten optreedt in de eerste dagen tot weken na de behandeling dient u direct contact op te nemen met ons:
plotse hoofdpijn, toenemende sufheid, verlamming of ander functie uitval en een nabloeding in de lies.

U kunt dan bellen naar het algemene nummer van het ziekenhuis 03-8213000 en vragen naar één van de artsen van ons team.

Bijkomende vragen

Indien u nog vragen heeft kunt u altijd contact opnemen met de behandelende arts, gespecialiseerde verpleegkundige of radioloog via het algemene nummer van de afdeling radiologie van het UZA (03 821 3803).